2019 ОНЫ 8 ДУГААР САРЫН ЦАГ АГААРЫН УРЬДЧИЛСАН ТӨЛӨВ:

ТАНЫ АНХААРАЛД

     Цаг агаарын сарын урьдчилсан мэдээнд тухайн сард агаарын дундаж температур, орох хур тунадасны хэмжээ нь олон жилийн дундажтай харьцуулахад ямар байхыг Хангайн бүс/ Гурванбулаг, Баянбулаг, Байдраг, Заг,  Галуут, Эрдэнэцогт, Шаргалжуут/, говийн бүсийн нутаг /Баацагаан, Баянлиг, Баянговь, Богд, Жинст, (Алтайн салбар уулсын нутаг) Баянцагаан, Баян-Өндөр, Шинэжинст/, хээр тал нутаг /Хүрээмарал,  Бууцагаан,  Бөмбөгөр, Баян-Овоо, Өлзийт/ гэж ялган зааж өгдөг. Түүнчлэн тухайн сарын хэдий үед нутгийн аль хэсэгт дулаарах, хүйтрэх, бороо, цас орох, салхи шуурга болохыг тусгана. Цаг агаарын үзэгдэл нутгийн 30 хувиас хэтрэхгүйгээр зурвас газраар ажиглагдах тохиолдолд "зарим газраар", 30-70 хувьд "ихэнх нутгаар", 70 хувиас дээш нутгийг хамрах тохиолдолд "бүх нутгаар" гэсэн нэр томьёо хэрэглэдэг. Дулааны улиралд агаарт болон хөрсний гадарга дээр температур 0 градусаас бага болж хүйтрэхийг "цочир хүйтрэлт" гэнэ.

Цаг агаарын урьдчилсан мэдээг өдөр бүр 12 цагаар болон нэг, тав хоногоор нарийвчлан гаргаж радио, телевиз, хэвлэлээр нийтэд мэдээлдэг. Цаг агаарын байдал эрс өөрчлөгдөн цаашид хөдөө аж ахуйн болон эдийн засгийн бусад салбарын хэвийн үйл ажиллагаанд саад учруулахаар аюултай үзэгдлийн хэмжээнд хүрч болзошгүй тохиолдолд “Урьдчилан анхааруулах мэдээ”, “Урьдчилан сэрэмжлүүлэх мэдээ” гаргаж радио, телевизээр нийт ард ­иргэдэд, харин эд хөрөнгө, иргэдийн амь нас хохирохоор онц аюултай үзэгдлийн хэмжээнд хүрэхээр бол “Гамшигт үзэгдлээс урьдчилан сэргийлэх мэдээ” гаргаж “Харанга” дохиотойгоор мэдээлэх ба мэдээллийг онцгой байдлын шугамаар нийт ард иргэд, төр засгийн бүх шатны удирдлагад шуурхай хүргэдэг. Холбогдох газрын удирдлага “Гамшигт үзэгдлээс урьдчилан сэргийлэх мэдээ”-г хүлээн авмагц мэдээллийг өөрийн харьяа нутаг дэвсгэрийн иргэдэд хүргэх, гамшгаас хамгаалах, гамшгийн голомтод ажиллах, сэргээн босгох үйл ажиллагааг шуурхай зохион байгуулах үүрэгтэй.

          Ус, цаг агаарын гамшигт үзэгдлийн улмаас хүний амь нас эрсэдсэн, байгаль орчин, эд хөрөнгөнд хохирол учирсан тохиолдолд сум, дүүргийн Засаг дарга ажлын хэсэг томилон ажиллуулж, уг гамшигт үзэгдлээс хамгаалах талаар зохион байгуулсан арга хэмжээ, үр дүн, учирсан хохирол, гарсан зардлын талаарх мэдээллийг нэгтгэн аймаг, нийслэлийн Засаг дарга, Онцгой байдлын газар, хэлтэс, Улсын онцгой байдлын ерөнхий газар, аймгийн Цаг уур, орчны шинжилгээний төв, Улаанбаатар хотын Ус цаг уурын хүрээлэнд 3 хоногийн дотор ирүүлнэ.

Цаг агаарын мэдээний талаар лавлах, эсвэл байгаль цаг уурын сонин хачин үзэгдлийн талаарх мэдээллийг Аймгийн Цаг уур, орчны шинжилгээний төвд 70442460, 89449829, 95449829, 99789285 утсаар юм уу эсвэл тухайн сум орон нутгийн цаг уурын техникч ажиглагч нарт мэдээлнэ үү.

УУР АМЬСГАЛЫН ТОЙМ

             Наймдугаар сард агаарын температур 1981-2010 оны дунджаар Баян-Өндөр, Шинэжистийн өмнөд хэсэг, Баянлигийн нутаг, Богд, Жинстийн зарим хэсгээр 20-25 градус, Хангайн сумдын нутгаар 6-12 градус, бусад нутгаар 12-18 градус дулаан байдаг (1 дүгээр зураг). Гэвч цаг агаарын нөхцөл жил бүр харилцан адилгүй байдаг.

        1981-2010 оны  дунджаар хур тунадас Хангайн уулархаг нутаг болон хээр талын нутгаар 40-80 мм, бусад нутгаар 20-40мм ордог(2 дугаар зураг).

Салхи 15 м/с-ээс дээш түр зуур хүчтэй ширүүсэх тохиолдол говийн нутгаар жил бүр 1-2, бусад нутгаар арван жилд 2-4 удаа тохиолддог.

2019 ОНЫ НАЙМДУГААР САРЫН ЦАГ АГААРЫН УРЬДчИЛСАН ТӨЛӨВ

        Агаарын температурын сарын дундаж нь Баян-Өндөр, Шинэжистийн өмнөд хэсэг, Баянлигийн нутаг, Богд, Жинстийн зарим хэсгээр 20-25 градус, Хангайн сумдын нутгаар 6-12 градус, бусад нутгаар 12-18 градус дулаан буюу ихэнх нутгаар уур амьсгалын дунджаас 0.5-1.5 градусаар дулаан байна (3 дугаар зураг).

         Нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн эхэн ба сүүлчээр бага зэрэг сэрүүсч Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө 1-6 градус, өдөртөө 14-19 градус, говиор шөнөдөө 15-20 градус, өдөртөө 25-30 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 8-13 градус өдөртөө 20-25 градус дулаан байна. Гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө 4 градус дулаанаас 1 градус хүйтэн, хөрсөн дээр 0-5 градус хүрч цочир хүйтэрнэ, өдөртөө 9-14 градус, говиор шөнөдөө 9-14 градус, өдөртөө 20-25 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 5-10 градус, өдөртөө 15-20 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд Алтай, Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө 4-9 градус, өдөртөө 18-23 градус, говиор шөнөдөө 19-24 градус өдөртөө 29-34 градус, бусад нутгаар шөнөдөө 11-16 градус өдөртөө 23-28 градус дулаан байна.

         Энэ сард нийт нутгаар олон жилийн дунджийн орчим бороо орох төлөвтэй (4 дүгээр зурaг).

         Нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн эхээр нутгийн зарим газраар түр зуурын бороо, нэг ба хоёрдугаар арав хоногийн сүүлчээр нь ихэнх нутгаар, гуравдугаар арав хоногийн эхээр нутгийн зарим газраар, сүүлчээр нь нутгийн хойд хэсгээр бороо, сарын эцсээр уулархаг нутгаар хур тунадас орох төлөвтэй. Дуу цахилгаантай. Борооны өмнө салхи түр зуур ширүүснэ, ялангуяа  хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр  зарим газраар түр зуур 18-20м/с хүрч ширүүс ч болзошгүй.

  Сарын мэдээ нарийвчилсан: Цаг уурч  Ц.Баяр-Өлзий