2018 ОНЫ 09 ДҮГЭЭР САРЫН ЦАГ АГААРЫН УРЬДЧИЛСАН ТӨЛӨВ

УУР АМЬСГАЛЫН ТОЙМ

Есдүгээр сарын агаарын дундаж температур Говийн нутгаар 14-19, Алтай, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутгаар 8-13, бусад нутгаар 4-9 градус дулаан байдаг (1 дүгээр зураг). Гэвч 1957, 1968, 1970, 1985, 2011 онд ихэнх нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-3.5 градусаар хүйтэн байсан бол 1966, 1973, 1977, 1978, 1988 онд ихэнх нутгаар олон жилийн дунджаас 1.5-2.5 градусаар, 1998, 2000-2002, 2007 онд 2.5-5.7 градусаар дулаан байжээ. Зарим жилд агаарын үнэмлэхүй их температур говийн нутгаар 30-35, бусад нутгаар 24-29 градус хүрч дулаардаг бол үнэмлэхүй бага температур говийн нутгаар 4-9, бусад нутгаар 8-14 градус хүрч хүйтэрдэг байна.   

Энэ сард ордог хур тунадасны хэмжээ наймдугаар сарынхтай харьцуулахад эрс багасч говийн нутгаар 4-9, харин нутгийн хойд хэсгээр 32-43, бусад нутгаар 10-20 мм ордог. Гэвч зарим жил үүнээс нилээд хэлбэлзэлтэй байдаг. Тухайлбал: 1973, 1975, 1984, 1987, 1991, 1994, 1999 онд ихэнх нутгаар, 2010 онд говийн нутгаар  олон жилийн дунджаас их хур тунадас орсон бол 1965-1967, 1978,1980, 1995, 1996, 2000, 2002, 2006 онд харьцангуй бага хур тунадас орж байжээ. 

Салхи 15 м/с-ээс ихсэх тохиолдол говийн нутгаар удаа, бусад нутгаар 2-4 удаа ажиглагддаг бөгөөд говийн нутгаар 2-3 удаа шороон шуурга, бусад нутгаар 1-2 удаа цасан ба шороон шуурга шуурдаг.

ЦАГ АГААРЫН УРЬДЧИЛСАН ТӨЛӨВ

Бaруун аймгуудын нутаг.  Агаарын температурын сарын дундаж нь Хангайн уулархаг нутгаар 4-9 градус, говийн нутгаар 14-19 градус, бусад нутгаар 9-14 градус дулаан буюу нийт нутгаар олон жилийн дунджийн орчим байна(3 дугаар зураг).

Нэг болон хоёрдугаар арав хоногийн эхний хагаст Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө 1-6 градус, өдөртөө 15-20 градус дулаан, говийн нутгаар шөнөдөө 11-16 градус, өдөртөө 26-31 градус дулаан, Алтайн салбар уулсын нутгаар шөнөдөө 4-9, өдөртөө 18-23 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 5-10 градус, өдөртөө 20-25 градус дулаан байна. Нэг болон хоёрдугаар арав хоногийн дунд үе болон сүүлчээр сэрүүсч Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө 1-6 градус хүйтэн цочир хүйтэрнэ, өдөртөө 8-13 градус дулаан, говийн нутгаар шөнөдөө 7-12 градус, өдөртөө 18-23 градус дулаан, Алтайн салбар уулсын нутгаар шөнөдөө 2 градус дулаанаас 1 градус хүйтэн, өдөртөө 11-16 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 3 градус дулаанаас 2 градус хүйтэн, өдөртөө 12-17 градус дулаан байна. Гуравдугаар арав хоногийн дунд үеэс хүйтэрч уулархаг нутгаар шөнөдөө 7-12 градус хүйтэн, өдөртөө 4-9 градус дулаан, Алтайн салбар уулсын нутгаар шөнөдөө 3-8 градус хүйтэн, өдөртөө 7-12 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 2-7 градус хүйтэн өдөртөө 8-13 градус дулаан байна. Бусад хугацаанд Хангайн уулархаг нутгаар шөнөдөө 0-5 градус хүйтэн, өдөртөө 12-17 градус дулаан, говийн нутгаар шөнөдөө 7-12 градус, өдөртөө 22-27 градус дулаан, Алтайн салбар уулсын нутгаар шөнөдөө 1-6, өдөртөө 16-21 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 2-7 градус, өдөртөө 17-22 градус дулаан байна.

Энэ сард орох хур тунадасны хэмжээ нь  нутгийн өмнөд хэсгээр уур амьсгалын дунджаас ахиу, бусад нутгаар дунджийн орчим байна(4 дүгээр зурaг).

Нэгдүгээр арав хоногийн эхэн болон сүүлчээр зарим газраар бороо, уулархаг нутгаар хур тунадас орно. Дуу цахилгаантай. Хоёрдугаар арав хоногийн сүүлч, гуравдугаар арав хоногийн эхээр зарим газраар, гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр нутгийн хойд хэсгээр хур тунадас, уулархаг нутгаар нойтон цас орох төлөвтэй. 

Салхи нэгдүгээр арав хоногийн эхэн болон сүүлчээр зарим газраар түр зуур 16-18 м/с хүрч ширүүснэ. Хоёр ба гуравдугаар арав хоногийн эхээр болон гуравдугаар арав хоногийн сүүлчээр нутгийн өмнөд хэсгээр 18-20 м/с хүртэл  ширүүсч шороон шуурга шуурах төлөвтэй.

 --- oOo --- 

Сарын мэдээ нарийвчилсан: Цаг уурч  Б.Энхбаяр